kıbrıs savaşı ne demek?

Kıbrıs Savaşı, 1974 yılında Kıbrıs'ta yaşanan ve adanın bölünmesine yol açan önemli bir olaydır. Savaşın temelinde, adadaki Rum ve Türk toplumları arasındaki uzun süredir devam eden gerginlikler ve Yunanistan'ın adayı Yunanistan'a bağlama (Enosis) amacı yatmaktadır.

Savaşın Nedenleri:

• Enosis İdeali: Yunanistan'ın Kıbrıs'ı Yunanistan'a bağlama (Enosis) ideali, Kıbrıs'taki Türk toplumunda büyük endişe yaratmıştır. Yunanistan'daki askeri cuntanın desteğiyle bu idealin gerçekleştirilmeye çalışılması, Türk toplumunun tepkisini çekmiştir.

  • Enosis: https://www.nedemek.page/kavramlar/enosis

• Kıbrıs'taki Toplumlar Arası Gerginlikler: Kıbrıs'taki Rum ve Türk toplumları arasında siyasi, ekonomik ve sosyal alanlarda uzun süredir devam eden gerginlikler bulunmaktaydı. Bu gerginlikler, zaman zaman çatışmalara dönüşmekteydi.

• 1960 Garanti Anlaşması: Türkiye, Yunanistan ve Birleşik Krallık arasında imzalanan 1960 Garanti Anlaşması, Kıbrıs'ın bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü garanti altına almaktaydı. Ancak, bu anlaşma Türkiye'ye, adadaki anayasal düzenin bozulması halinde müdahale etme hakkı da tanıyordu.

  • Garanti Anlaşması: https://www.nedemek.page/kavramlar/garanti%20anlaşması

Savaşın Gelişimi:

• 15 Temmuz 1974 Darbesi: 15 Temmuz 1974 tarihinde, Yunanistan'daki askeri cuntanın desteklediği bir darbe ile Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios devrildi ve yerine Enosis yanlısı Nikos Sampson getirildi. Bu darbe, Türkiye için Garanti Anlaşması'ndan doğan müdahale hakkını kullanma gerekçesi oluşturdu.

  • Makarios: https://www.nedemek.page/kavramlar/makarios
  • Nikos Sampson: https://www.nedemek.page/kavramlar/nikos%20sampson

• 20 Temmuz 1974: Türkiye'nin Müdahalesi (1. Harekat): Türkiye, 20 Temmuz 1974 tarihinde Kıbrıs'a askeri müdahalede bulundu. "Kıbrıs Barış Harekatı" olarak adlandırılan bu harekatın amacı, adadaki Türk toplumunu korumak ve anayasal düzeni yeniden tesis etmekti.

  • Kıbrıs Barış Harekatı: https://www.nedemek.page/kavramlar/kıbrıs%20barış%20harekatı

• 14 Ağustos 1974 (2. Harekat): Birinci harekat sonrasında yapılan görüşmelerde sonuç alınamaması üzerine Türkiye, 14 Ağustos 1974 tarihinde ikinci bir harekat başlattı. Bu harekatla adanın yaklaşık %37'si Türk kontrolüne geçti.

Savaşın Sonuçları:

• Kıbrıs'ın Bölünmesi: Kıbrıs Savaşı, adanın fiilen ikiye bölünmesine yol açtı. Kuzeyde Türk Cumhuriyeti, güneyde ise Kıbrıs Cumhuriyeti kuruldu.

  • Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti: https://www.nedemek.page/kavramlar/kuzey%20kıbrıs%20türk%20cumhuriyeti

• Göçler: Savaş sonucunda her iki toplumdan da binlerce kişi göç etmek zorunda kaldı. Türkler kuzeye, Rumlar ise güneye göç etti.

• Uluslararası İlişkiler: Kıbrıs Savaşı, Türkiye ile Yunanistan arasındaki ilişkileri olumsuz etkiledi ve uluslararası alanda Türkiye'nin eleştirilmesine neden oldu.

• Çözümsüzlük: Kıbrıs sorunu, günümüzde hala çözüme kavuşturulamamış bir sorun olarak devam etmektedir. Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası aktörlerin çabalarına rağmen, adadaki iki toplum arasında kalıcı bir çözüm bulunamamıştır.

  • Kıbrıs Sorunu: https://www.nedemek.page/kavramlar/kıbrıs%20sorunu